wetenschappelijk en manifest wereldbeeld

In 1962 introduceerde Wilfrid Sellars het idee dat het wetenschappelijke wereldbeeld en het niet-wetenschappelijke wereldbeeld niet alleen anders naar de wereld kijken, maar ook gedoemd zijn om anders naar de wereld te kijken. Zijn onderscheiding tussen scientific image en manifest image werd snel invloedrijk. "Hoe gaan we om met de schijnbare of reële onverzoenbaarheid van enerzijds de …

dawkinsisme

Uit een artikel in The Guardian dat interessante vragen stelt: I want to go back to that 16-year-old self and tell him to shut up with the "see how clever I am attitude". I want to tell him to appreciate how easy he had it, with a path out. A path to riches. Waarom heb ik …

gemoedstoestanden

Drugs geven je een soort bijna-controle over je gemoedstoestanden: ik moet nu kunnen werken, ik moet nu goed gezind kunnen partyen, ik moet nu de wereld zien zitten ... Maakt dit aspect druggebruik eigenlijk niet wetenschappelijker dan het alternatief, namelijk de veel ongrijpbaardere strategie om zelf te veranderen, die bovendien niet voor elke individuele persoonlijkheid …

Nog ongeordende gedachten over epistemologie (6-14)

6. Wat is idealisme? Idealisme noem ik het kunnen overdenken, vergelijken en tegen elkaar afwegen van dingen, zonder ze steeds onmiddellijk in een voorafgegeven categorie te laten vallen. Dit is niet zo makkelijk als het klinkt. Je vergelijkt bijvoorbeeld onverkieslijke situatie A met onverkieslijke situatie B. Je hebt redenen om A niet te willen en …

Juist vergelijken (deel 1)

Dit is een post waarvan ik niet goed weet hoe ik eraan moet beginnen. Het is begonnen met dit artikel, dat ik een tijd geleden tegenkwam. Ik vond het een goed voorbeeld van onzorgvuldig concluderen uit gegeven data, en ik was op het idee gekomen om de hele zaak eens uit te schrijven. Ik wou …

Johan Braeckman over kritisch denken

Misschien ligt er een bepaald psychologisch of evolutionair proces aan ten grondslag, dat je sneller geneigd bent kritisch tegenover iets te staan als je je er al eens eerder kritisch over hebt uitgelaten of iets dergelijks. In ieder geval voel ik me weer gedrongen een paar puntjes van kritiek te geven op de stellingen die …

Meningsverschillen en lievelingsmeningen

De laatste tijd stuit ik geregeld op een bepaald idee over hoe het wetenschappelijke bedrijf functioneert. Hoe komt het dat wetenschap altijd beter wordt en toch altijd blijft beantwoorden aan de meest strikte criteria van wetenschappelijkheid? Antwoord: de academisch organisatie alleen al bevat een mechanisme waardoor de wetenschappelijkheid automatisch bewaakt wordt, en waardoor tegelijkertijd toch …

Iets ter verdediging van de continentale manier van denken

Tijdens het lezen van een boek ben ik een passage tegengekomen waarin een overzicht gegeven werd van hoe de voornaamste psychologische stromingen omgaan met het verschijnsel van cycliciteit, zoals de auteur het noemt. Ik was helemaal vergeten hoe spannend het er in de psychanalyse aan toe kan gaan! Er is een gegeven dat op een …

Slechte wetenschap

Bij de kapper las ik een artikel over vreemdgaan. Het zou kunnen dat het in feeling was. Aan het woord was een wetenschappelijke autoriteit. Interessant vond ik dat hij op een bepaald moment iets zei als: Als wetenschapper moet ik zeggen dat vreemdgaan niet bestaat. Van nature is de mens immers niet monogaam. Als dat …

Homeopathie: meer van hetzelfde

Wat me vaak opvalt is hoe onwetenschappelijk er gepraat wordt, zodra het over homeopathie gaat. Het onderwerp fungeert vaak als een magneet voor onwetenschappelijk denken. Dat is me nog eens opgevallen toen ik herinnerd werd aan deze comic (zie voetnoot onderaan). Dat viel me op, en het gaf me een tiens-gevoel dat het nu net moest …